Nghị luận văn học là gì? Các bước làm một bài văn nghị luận hay

Nghị luận văn học là gì? Đây là câu hỏi được rất nhiều các bạn học sinh quan tâm khi gặp một bài văn nghị luận nào đó. Vậy văn nghị luận là gì, bố cục của một bài văn nghị luận như thế nào cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm lời giải đáp nhé.

Nghị luận văn học là gì?

Nghị luận văn học dùng để bày tỏ sự cảm thụ của tác phẩm văn học theo suy nghĩ cá nhân , bày tỏ những lý lẽ, phân tích, đánh giá, bàn bạc về các vấn đề trong văn học để thuyết phục người khách đồng ý với quan điểm ý kiến cá nhân của mình.

Để làm một bài văn nghị luận thuyết phục cần lưu ý những điều sau: Tìm hiểu kỹ về tác giả, hoàn cảnh sáng tác, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm. Tìm hiểu kỹ tâm tư tình cảm của tác giả, phân tích các nhân vật, tác giả, tác phẩm, nêu ra những ý kiến nhận định về nhân vật về tác phẩm. Đối với các tác phẩn thơ cần chú ý đến các nhịp điệu, cách gieo vần, cấu trúc, nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ.

Nghị luận văn học là gì?
Nghị luận văn học là gì?

Xem thêm:

Các loại nghị luận trong văn học

– Nghị luận văn học phân tích: Nghị luận phân tích tập trung vào phân tích một tác phẩm cụ  thể như: tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ, kịch và tiểu luận.

– Nghị luận văn học so sánh: Nghị luận so sánh  thường sẽ so sánh hai nhân vật, hoặc hai tác phẩm khác nhau, có thể là hai thể loại khác nhau hoặc cùng một thể loại.

– Nghị luận văn học lập luận: Nghị luận văn học lập luận để bảo vệ một quan điểm hoặc một chủ đề nào đó, khi viết cần có bằng chứng và lập luận thuyết phục để bảo vệ quan điểm của mình.

– Nghị luận văn học nhận định: Thể loại nghị luận này để đánh giá một tác phẩm văn học, một chủ đề hoặc một sự kiện nào đó, người viết cần thu thập và đưa ra nhận định đúng đắn vè những thông tin tác phẩm có sẵn.

– Nghị luận văn học phê bình: Nghị luận văn học phê bình  là đưa ra những ý kiến đánh giá về một tác phẩm nào đó thường sẽ đưa ra những lời bình phẩm có thể là tích cực hoặc tiêu cực tùy vào góc nhìn của người viết.

Một số yêu cầu khi viết một bài văn nghị luận

  • Bài văn nghị luận cần phải  mạch lạc, có trật tự câu từ phải trong sáng sinh động nhưng không kém phần hấp dẫn. Một bài văn nghị luận cần có là giải thích, chứng minh, phân tích và luận.
  • Còn đối với nghị luận văn học cần phải làm rõ các vấn đề trong văn học như tác giả, tác phẩm, các nhân vật trong tác phẩm và đưa ra ý kiến cá nhân về tác phẩm.
  • Khi làm bài nghị luận văn học chúng ta cần phải tìm hiểu thật kỹ các tác phẩm và tác giả để có được thông tin chính xác nhất.
  • Đối với nghị luận thơ thì cần chú ý đến nhịp điệu, cách gieo vần, cấu trúc và ý tưởng trong thơ của tác giả.
  • Đối với tác phẩm nghị luận văn xuôi thì cần chú ý đến cốt truyện, nhân vật, tình tiết trong truyện, các dẫn chứng cần chính xác logic và chú ý đến các tình huống nhân đạo trong cốt truyện.

Các thao tác nghị luận chính: Nghị Luận Văn Học Là Gì

Nghị luận văn học là gì?
Nghị luận văn học là gì?

Thao tác giải thích

Ở bước này ta đi sâu vào phân tích các câu nói có hàm ý súc tích ý nghĩa lý giải các nội dung bên trong câu nói, giúp người đọc hiểu rõ được vấn đề đang được đề cập, tránh lan man hiểu sai đề.

Để phân tích các vấn đề cần lý giải những từ ngữ, khái niệm, tìm hiểu nghĩa đen nghĩa bóng của vấn đề. Khi giải thích vấn đề cần dùng những lý lẽ phân tích, dùng các dẫn chứng để làm sáng tỏ các vấn đề một cách đúng đắn, chống lại những cái sai, không đầy đủ, không hiểu hết ý. Khi kết thúc vấn đề cần rút ra được bài học và áp dụng những chân lý này vào cuộc sống, vào chính chúng ta hoặc cộng đồng.

Thao tác chứng minh

Thao tác này giúp làm sáng tỏ các chân lý bằng các lý lẽ dẫn chứng, những lý lẽ này nhằm thuyết phục người khác đồng ý với quan điểm của mình. Những dẫn chứng được rút ra từ thực tế, trong cuộc sống, trong lịch sử, văn học tạo ra những lập luận vững chắc để mang niềm tin đến người đọc.

Những dẫn chứng đưa ra phải thuyết phục, chỉ ra những điểm cần làm nổi bật trong dẫn chứng. Câu văn phải được sắp xếp mạch lạc, chặt chẽ, theo trình tự tự thời gian, không gian, từ xưa đến nay, từ xa đến gần, từ ngoài vào trong hoặc ngược lại để cho thuyết phục và logic nhất.

Thao tác bình luận

Trước khi bình luận ta thường bày tỏ thái độ thật khách quan không phiến diện, để từ đó có cái nhìn đúng đắn tránh gây hiểu lầm. Có 3 thao tác bình luân như sau: Nhất trí hoàn toàn, nhất trí một phần, bác bỏ ý kiến, sau đó ta bình luận và mở rộng vấn đề được rộng hơn.

Bài viết trên đây đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc nghị luận văn học là gì và các bước để làm một bài nghị luận văn học hay. Hy vọng bài viết đã mang lại những thông tin hữu ích với bạn đọc.